Asielcrisis in Nederland, welke opgave ligt er voor Twente?

Veiligheidsregio Twente en de 14 Twentse gemeenten houden zich al vanaf medio 2022 bezig met het vraagstuk asielopvang. Ondanks alle inzet van verschillende partijen is de asielcrisis in Nederland nog niet opgelost en is er een nieuwe vraag gekomen van staatssecretaris Eric van den Burg (Migratie en Asiel-zaken). Hij vroeg in het Veiligheidsberaad van 2 februari 2023 aan de voorzitters van de 25 veiligheidsregio’s om de crisisnoodopvang te verlengen tot 1 juli 2023. Daarnaast lag er al de vraag aan gemeenten om meer reguliere opvangplekken voor asielzoekers en opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen te organiseren. Welk vraagstuk ligt er nu in Twente?

Behoefte naar opvangplekken

Landelijk is nog steeds behoefte aan meer opvangplekken. Op dit moment is de vraag als volgt:

• Om Oekraïense vluchtelingen op te vangen zijn er landelijk 90.000 opvangplekken gevraagd per 1 juli 2023. Voor Twente komt dat neer op 3.604 opvangplekken.
• Om (reguliere) asielzoekers op te vangen zijn er landelijk 75.000 opvangplekken gevraagd per 1 januari 2024. Voor Twente komt dat neer op 2.165 opvangplekken.
• Voor de ondersteuning van Ter Apel worden er 450 crisisnoodopvangplekken gevraagd aan elke veiligheidsregio, tot 1 juli 2023.

Actuele stand van zaken opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen

• In februari 2023 bieden de Twentse gemeenten samen bijna 3.000 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen.
• Het kabinet heeft gevraagd om het aantal opvangplekken per 1 juli 2023 te verhogen naar 3.600 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen. Dat zijn er dus 600 meer.
• Een aantal Twentse gemeenten heeft aangegeven dat ze huidige opvanglocaties willen sluiten, vanwege aflopende contracten of beoogde sloop van panden. Daardoor neemt het aantal beschikbare plekken de komende maanden af.
• Meerdere Twentse gemeenten zijn wel op zoek naar nieuwe locaties voor opvang voor Oekraïense vluchtelingen.
• Op basis van de plannen die nu bekend zal Twente de, door het kabinet gevraagde, 3.600 opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen per 1 juli 2023 niet gaan halen.

Actuele stand van zaken reguliere opvangplekken voor asielzoekers (ASZ’s)

• In februari 2023 bieden de Twentse gemeenten samen 650 reguliere opvangplekken voor asielzoekers.
• Het kabinet heeft gevraagd om het aantal reguliere opvangplekken per 1 januari 2024 te verhogen naar 2.165.
• Alle gemeenten in Twente onderzoeken op dit moment welke mogelijkheden ze hebben om aan deze vraag te voldoen.
• Plannen voor nieuwe opvanglocaties vragen zorgvuldige lokale voorbereiding en besluitvorming: dat kost tijd. Ook moeten plannen daarna nog in colleges en gemeenteraden worden besproken en besloten. Daarom is nog niet zeker of het gevraagde aantal reguliere opvangplekken op 1 januari 2024 gerealiseerd kan worden.
• Tot die tijd blijft er behoefte aan crisisnoodopvang(locaties). Daarom heeft het kabinet de gemeenten gevraagd om de huidige crisisnoodopvang(locaties) langer open te houden óf op zoek te gaan naar (nieuwe) tijdelijke opvanglocaties.

Actuele stand van zaken opvangplekken crisisnoodopvang voor asielzoekers

• Twente heeft nu tijdelijk circa 320 opvangplekken ingericht als crisisnoodopvang voor asielzoekers. Een aantal locaties in Twente heeft aangegeven te willen sluiten in maart 2023.
• In het Veiligheidsberaad van 2 februari 2023 heeft staatssecretaris Van der Burg aan gemeenten gevraagd om de huidige crisisnoodopvanglocaties langer open te houden, “tot het moment dat benodigde opvangplekken bij COA zijn gerealiseerd, maar in ieder geval tot aan 1 juli 2023”. De staatssecretaris heeft gemeenten ook gevraagd om te beoordelen of hun locaties voor crisisnoodopvang nog langer beschikbaar kunnen blijven.

Om bovenstaande punten goed te kunnen afstemmen en van elkaar te leren, werken de 14 Twentse gemeenten samen om aan de vraag voor deze verschillende opvangplekken te voldoen. Dat doen de gemeenten via de Twentse Regietafel Asiel.

Hans Broekhuizen, burgemeester gemeente Twenterand, is voorzitter van de Twentse Regietafel Asiel:

“In Twente pakken we de capaciteitsvraag van het kabinet naar de verschillende opvangplekken gezamenlijk op. Iedere gemeente in Twente onderzoekt hoe zij in hun lokale gemeenschap kunnen bijdragen aan de gevraagde opvangplekken. Dat vraagt tijd om dit zorgvuldig te kunnen doen, waarbij in iedere gemeente afzonderlijk ook besluiten moeten worden genomen over de vormen van opvang. Aan de Twentse Regietafel bespreken we maandelijks de voortgang, stemmen we af en delen we ervaringen.”

In de loop van 2023 moet meer duidelijk worden over welke opvangmogelijkheden er in Twente gecreëerd worden.